เทรนด์วิทยาศาสตร์ในยุค 1950 ถึง 1960 นั้น เหล่าประเทศมหาอำนาจต่างพากันเน้นศึกษาและพัฒนาเกี่ยวกับอุตสาหกรรมอวกาศ ซึ่งนอกจากรัสเซียและสหรัฐฯแล้ว ประเทศฝรั่งเศสเองก็มุ่งทำการทดลองเช่นกัน โดยเริ่มจากส่งหนูขึ้นไปวงโคจรเพื่อศึกษาผลกระทบจากภาวะไร้แรงโน้มถ่วงโดยเฉพาะ แต่ด้วยเหตุที่หนูเป็นสัตว์ขนาดเล็กอาจทำให้การวิเคราะห์ผลกระทบที่มีต่อมนุษย์คลาดเคลื่อนได้ จึงต้องทดลองเพิ่มเติมด้วยการใช้สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีขนาดใหญ่ขึ้น ซึ่งก็คือเจ้า เฟลิเซตต์ (Félicette) น้องแมวจรตัวนี้นี่เอง

CERMA สถาบันที่ศึกษาเกี่ยวกับสถาวะไร้แรงโน้มถ่วงของฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ได้พิจารณาเลือก แมว เป็นตัวแทนของมนุษย์ โดยนำแมวจรทั้งหมด 14 ตัวมาเข้าโปรแกรมทดสอบคัดเลือกเบื้องต้น ซึ่งหนึ่งในนั้นมีเฟลิเซตต์รวมอยู่ด้วย โดยน้องเป็นแมวขนปุย สีขาวแต้มดำ บางคนกล่าวว่า น้องเหมือนแมวขาวสวมทักซิโด้

การทดสอบและการคัดเลือกใช้เวลาไม่นานก็เสร็จสิ้น ต่อมาในเดือนตุลาคม ค.ศ.1963 ณ ฐานปล่อยจรวดทะเลทรายซาฮาร่า แมวเฟลิเซตต์ หรือสัตว์ทดลองหมายเลข C341 ถูกบรรจุในแคปซูลจรวดและได้พุ่งทะยานขึ้นสู่สภาพสุญญากาศ ด้วยระยะห่างจากโลก 152 กิโลเมตร

แมวจรจัดที่เข้าโปรแกรมฝึกขั้นต้นทั้งหมด 14 ตัว ในภาพด้านล่างจะเห็นเฟลิเซตต์อยู่ในตำแหน่งขวาสุด

การปล่อยจรวดสำเร็จราบรื่นน้องแมวลอยเท้งเต้งอยู่ในอวกาศนาน 5 นาที จากนั้นจึงเดินทางกลับสู่พื้นโลกด้วยร่มชูชีพอย่างปลอดภัย (ขากลับใช้เวลา 10 นาที) โดยในระหว่างที่น้องกำลังลอยแบบงง ๆ อยู่นั้น นักวิจัยต่างเฝ้าดูเฟลิเซตต์อย่างใกล้ชิด ทั้งการแสดงออกทางพฤติกรรม, ความดันโลหิต, อัตราการเต้นของหัวใจ และอื่น ๆ ผ่านเซนเซอร์ที่ติดไว้บริเวณกลางศรีษะ

แต่ก็น่าเศร้าเพราะภารกิจของน้องยังไม่เสร็จสิ้น … อีก 1 เดือนต่อมาเฟลิเซตต์ถูกการุณยฆาต เพื่อที่นักวิจัยจะได้ทำการผ่าศึกษาสมอง เป็นการติดตามผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อมนุษย์ในระยะยาว (และสำหรับแมวที่เหลือก็ถูกส่งขึ้นไปเหมือนกัน แต่ต่างพากันเสียชีวิตระหว่างการทดลอง มีเพียงเจ้าเฟลิเซตต์ตัวเดียวที่รอดกลับมายังโลกได้)

จากความอึด กล้าหาญ และการเสียสละ รัฐบาลฝรั่งเศสจึงตัดสินใจออกแสตมป์เพื่อเป็นเกียรติแก่แมวตัวแรกที่ขึ้นไปบนอวกาศสำเร็จ โดยเรื่องราวของแมวจรตัวนี้ในอดีตถือว่าดังมาก แต่หากถามคนปัจจุบันว่า “รู้จักชื่อของแมวที่ถูกส่งไปยังอวกาศมั้ย ?” เชื่อว่าหลายคนต้องตอบไม่รู้แน่นอน เหตุนี้จึงทำให้ แมทธิว กาย (Metthew Guy) ผู้ชื่นชมวีรกรรมของเฟลิเซตต์สุดหัวใจ ได้เปิดแคมเปญระดมทุนบนเว็บไซต์ Kickstarter เพื่อสร้างอนุสาวรีย์ให้ทุกคนได้รำลึกถึง C341-เฟลิเซตต์ เลยล่ะครับ

สุนัขไลก้าของโซเวียตมีอนุสาวรีย์อย่างน้อย 2 แห่ง ส่วนชิมแปนซีแฮมของสหรัฐฯหลังถูกการุณยฆาตก็ถูกนำร่างไปฝังไว้ยังหอเกียรติยศอวกาศนานาชาติ แต่สำหรับเฟลิเซตต์กลับไม่ได้รับการยกย่องอย่างที่ควรจะเป็น” – แมทธิว กาย กล่าว

และแม้จะต้องใช้เวลาระดมทุนนานกว่า 2 ปีครึ่ง แต่ก็ถือว่าคุ้มค่า เขาสามารถทำสำเร็จ อนุสาวรีย์ขนาดย่อมของเฟลิเซตต์ ถูกออกแบบและสร้างขึ้นโดยประติมากรชื่อดัง กิล พาร์คเกอร์ (Gill Parker) ลักษณะเป็นแท่นที่มีลูกโลกวางอยู่ และมีเฟลิเซตต์นั่งอยู่บนนั้นพร้อมมองขึ้นฟ้าสายตาเพ่งเล็ง ณ ยังจุดที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในชีวิตของน้อง (ความสูงรวมแท่น 152 เซนติเมตร)

หลังจากเสร็จสิ้นอนุสาวรีย์ถูกจัดแสดงครั้งแรกในวันที่ 18 ธันวาคม 2019 ในโอกาสงานเฉลิมฉลองวันครบรอบครั้งที่ 25 ของมหาวิทยาลัยอวกาศนานาชาติ (ISU) ประเทศฝรั่งเศส

ขอบคุณข้อมูลจาก flagfrog